فردای اقتصاد: صنعت خودرو در ایران از ابتدای دهه ۹۰ بنا بر اتفاقاتی که پیرامون موضوعاتی همچون نرخ‌گذاری دستوری محصولات و سیاستگذاری و کاهش تولید، از دایره توجه سرمایه‌گذاران بازار سرمایه به عنوان یک صنعت با پشتوانه بنیادی دور شد. این صنعت از یک‌سو با توجه به حمایت‌هایی که از سمت دولت به خود دیده و وجود یک محیط شبه انحصاری و از سوی دیگر با ظرفیت بالایی که در بازار ۸۰ میلیونی ایران برای فروش محصولات خود می‌بیند، از پتانسیل رشد بالایی برخوردار است. بنا بر قیمت نسبتا پایین بنزین در ایران و تقاضای بالا برای مصرف خودرو درکنار میل به استفاده مردم از خودرو به عنوان یک کالای سرمایه‌ای، تقاضای این محصول در ایران همواره بالا بوده است.
حال دولت در سال جاری در راستای کاهش کنترل صنعت خودروسازی، تصمیم به واگذاری سهام خود در شرکت‌های این حوزه گرفته است؛ به همین دلیل به نظر می‌رسد تا زمانی که خودروسازان به زیان انباشته دچار باشند این اقدام عملی نخواهد بود. از این رو، دولت در سال جاری خودروسازان را مکلف به عرضه محصولات تولیدی در بورس کالا کرده است تا این اقدام بتواند تا حدودی از زیان فروش آن‌ها بکاهد. علاوه بر این موضوع کاهش قابل توجه هزینه‌مالی خودروسازان در سال‌های اخیر از جمله دیگر نکات مثبت در رشد چشم انداز سرمایه‌گذاری بر صنعت خودرو شمرده می‌شود.
دولت همچنین برای کنار زدن یکی دیگر از موانع واگذاری سهام دولتی خودروسازان اقدام به فروش سهام تودلی آن‌ها کرده است؛ از سوی دیگر برخی از بانک‌ها مانند بانک صادرات در جهت نقد کردن رد دیون دولتی که با توثیق سهام خودروسازان صورت گرفته بود، آغاز به عرضه بلوکی سهام این شرکت‌ها کرده‌اند.
در تاریخ ۲۰ آذرماه قرار بود که ۳.۳۶ درصد معادل با ۱۰ میلیارد و ۱۴۵ میلیون و ۶۵۰ هزار و ۴۱۱ برگه سهم از سهام بلوکی ایرانخودرو توسط بانک صادرات با قیمت پایه ۵۰۰ تومان به صورت نقد و یکجا عرضه شود. با این حال «فردای اقتصاد» در گفتگو با یک منبع آگاه مطلع شد که این بلوک از سهام ایرانخودرو هنوز به فروش نرفته و گفته شده در صورت ادامه‌دار بودن این وضعیت، ممکن است شرایط ویژه از جمله فروش اقساطی برای این بلوک لحاظ شود. لازم به ذکر است احتمال کاهش قیمت پایه در این مزایده وجود نخواهد داشت.
بانک صادرات در صورت فروش سهام بلوکی ایرانخودرو (با کسر بهای تمام شده) ۲هزار و ۹۵۸ میلیارد تومان سود کسب می‌کند؛ حال کارشناسان معتقدند اگر این واگذاری مدتی پس از عرضه گسترده سبد خودرویی ایرانخودرو صورت می‌گرفت می‌توانستیم انتظار رقابت بیشتری را برای این بلوک ۳درصدی متصور باشیم به طوری که در صورت رقابت ۹۰ درصدی از قیمت پایه عرضه بلوک ایرانخودرو، «وبصادر» سود ۷هزار و۵۳۲ میلیارد تومانی را شناسایی می‌کرد.
از سوی دیگر زمزمه واگذاری سهام تودلی خودروسازان نیز به میان آمده است که این موضوع در شرکت ایرانخودرو مستقیما به نماد «خگستر» (شرکت سرمایه‌گذاری ایرانخودرو) باز می‌گردد. این شرکت با توجه به مالکیت ۱۰درصدی ایرانخودرو، خریدار مزایده از دریافت مزیت سهام مدیریتی محروم است و این موضوع در رقابتی که برای مزایده این بلوک برگزار می‌شود، موثر خواهد بود. «خگستر» در صورت عرضه بلوک خودرو (با فرض قیمت پایه ۵۰۰تومان و رقابت در چهار سناریو بدون رقابت، ۳۰، ۶۰ و ۹۰ درصد) حداقل ۱۴هزار و۳۲۱ میلیارد تومان و حداکثر ۲۹هزار میلیارد تومان درآمد غیر عملیاتی شناسایی خواهد کرد که در صورت تقسیم این درآمد در قالب سود بین سهامدارن، ایرانخودرو می‌تواند ۴۱ درصد از این درآمد را به دست آورد که یکی از دلایل جذابیت سهام خودروسازان و زیرمجموعه‌های آن‌ها به حساب می‌آید. در نتیجه واگذاری بلوکی سهام تودلی خودروسازان، این شرکت‌ها را نیز با شناسایی سود قابل توجهی همراه می‌کند تا از این طریق متوجه اهمیت واگذاری سهام‌های تودلی صنعت خودرو در کاهش زیان انباشته آن‌ها در کنار عرضه محصول در بورس کالا باشیم.
تبادل نظر